ՍոյնյօդուածըԺԸ. դարուՄխիթարեանմիաբանութեանհրա­տա­րակչականպատմութեանասպարէզէններսնախնական ներդրումմընէ, որներշնչուածէթէ՛լուսահոգիՀ. ՍահակՃեմճեմեանիաչքառուու­սումնասիրութիւններէնեւթէ՛ֆրանսական«Աննալ» պատմականմը­տա­ծողութեանդպրոցիեւմասնաւորապէսԼիւսիէնՖեւրիեւՌո­պըրթՏարնթընիգրութիւններէնազդուածմեթոտաբանականբանա­վէ­ճերէ։

Շրջանառութեանայնցանցերուն ուսումնասիրութիւնն է, որոնքՄխի­թարեաններուտպագիրհատորներուպատուէրի, արտադրու­թեան, փո­­խադրմանեւ, յատկապէս, ընդունմանուսպառմանկերպերըձեւա­ւո­րածեն։ՅօդուածըկըհետազօտէՄիաբանութեանգիրքերուկա­րեւորեւզգալիօրէնանտեսուածընթերցողներուեւմեկենասներուշու­­կայմը, այսինքն՝Սուրաթի, ՄատրասիեւԿալկաթայինոր­ջու­ղա­յեցիգաղթօճաջներուշուկան։

ՈւսումնասիրութիւնըկըյենիՀարաւայինԱսիոյհայկականգաղ­թ­օճախներըայցելածՄխիթարեանքարոզիչներուանտիպնամակ­նե­րուհաւաքածոյիմը, ինչպէսեւՄիաբանութեանհամարաշխատողուհնդ­կականկապերունեցողշրջիկգրավաճառիմընամակա­գրու­թեանվրայ։Անցոյցկուտայթէի՛նչպէսվենետիկեանլճակիկղզիիմըհայկաթողիկէգիտնականներուփոքրաթիւխումբինտպագրականաշ­խա­տանքըազդուածէշրջանառութեանեւփոխանակութեանհամ­աշ­խար­հա­յինցանցերէ, որոնքմիջերկրականեանաշխարհիվանական­նե­րըկա­պածենՀնդկացովկիանոսիհարուստառեւտրականներուեւըն­թեր­ցող­­ներուհետ։

Իմասնաւորի, ուսումնասիրութիւնըկըհետազօտէՄխի­թարեանգիրքիտարածմանկամշրջանառութեանդերըորպէսսպառ­մանապ­րանք, ինչպէսեւտպագիրգիրքիընթերցողին «հակազ­դե­ցութիւնը» կամսպառումը՝Հնդկացովկիանոսինմէջ։Այսպէս, յօ­դուածըցոյցկուտայ, թէի՛նչպէսգիրքիպահանջարկիհետկապուածշուկայականու­ժերըձեւաւորածենՍ. Ղազարիարտադրութեանվայրիորոշումները՝գիրքերուհրատարակութեանտեսակներումասին։

Եզրափակիչբաժնինմէջ, յօդուածըհամառօտկերպովկըքն­նարկէվաղարդիշրջանիհայգիրքիհրատարակութեանպատ­­­մութեանմէջառեւտրականներումեկենասութեանհիմնականդե­րը, փաստելովոր, այստեղեւս, հայգիրքիշրջագայութեանվերջ­նականսպառողականհանգրուանին՝Հնդկաստանիառեւտ­րականգաղթօճախներէնբխածուժերը, խորումնայունազդեցութիւնունեցածենվենետիկեան լճակիարտադրութեանգործընթացինվրայ։